Ribollita – toskańska zupa chlebowa z pomidorami i fasolą

W oryginale – zupa na bazie zupy. Z potrzeby i różnic geograficznych – bo niestety mieszkam w Polsce, a nie w Toskanii – zupa gotowana od nowa. Pełna smaku i zdrowych warzyw. Gęsta i sycąca, obłędnie pachnąca. Zupa chlebowo-warzywna. Idealna na jesień i zimę.

Kiedyś było to ‘biedne’ danie włoskich rolników. Nie wolno marnować jedzenia, wyrzucać resztek. Nazwa zupy – „gotowana na nowo” –wzięła się od tego, że oryginalnie przygotowywano Ribollitę na bazie zupy warzywnej niedojedzonej poprzedniego dnia i zagęszczano ją chlebem, który był już tak czerstwy i suchy, że nie dał się normalnie zjeść.

Przepis w „The Silver Spoon”, jak prawie cała prosta włoska kuchnia, jest ubogi w składniki. Ma też na liście jeden składnik, który u nas jest nie do zdobycia, a mianowicie cavolo nero, czyli toskańską liściastą czarną kapustę/czarny jarmuż. Mój przepis to wariacja z kilkoma dodatkami, które sprawiają że zupa tylko zyskuje na smaku. (Edit 2022- kiedy pisałam ten post Cavolo Nero było nie do zdobycia – można je już uprawiać we własnym warzywniku, poszukajcie nasion!).

Seler naciowy siekamy w drobną kostkę. To samo z marchwią i cebulą – drobniutko. Siekamy dwa ząbki czosnku. Drobno kroimy boczek lub pancettę. Ziemniaki obieramy i kroimy w nie za drobną kostkę. Szpinak albo jarmuż myjemy i suszymy na ścierce. Jeśli używacie szpinaku, porwijcie listki na mniejsze kawałki. Jeśli używacie jarmużu, wytnijcie z niego nożyczkami wszystkie grube łodyżki i jego też porwijcie na drobne kawałki. Fasolkę z puszki odcedzamy na sicie.

Do garnka wlewamy 3-4 łyżki oleju, podsmażamy pokrojony drobno boczek lub pancettę. Gdy lekko się przyrumieni, wrzucamy cebulę, marchewkę, seler, posiekany czosnek, ziemniaki i liście laurowe. Dodajemy jeszcze 2 łyżki oleju i smażymy całość około 8-10minut na małym ogniu, co jakiś czas mieszając.

Do garnka z przesmażonym soffritto i ziemniakami wlewamy puszkę pomidorów razem z zalewą. Dodajemy szpinak lub jarmuż, zioła, wlewamy bulion. Gotujemy na małym ogniu pod przykryciem –zupa ma tylko mrugać, przez około 20-25 minut. Po tym czasie do garnka dodajemy odcedzoną fasolkę i 3 łyżki startego parmezanu. Gotujemy razem jeszcze 15 minut, próbujemy. Solimy i pieprzymy do smaku.

W czasie gdy zupa razem z dodaną fasolką dochodzi, w zgrabne centymetrowe kromki kroimy czerstwe pieczywo. Smarujemy je z jednej strony oliwą z oliwek. Opiekamy na rumiano i chrupiąco w piekarniku, na patelni lub w tosterze. Przecinamy na pół ostatni ząbek czosnku i smarujemy nim, mocno wcierając czosnek, gorące grzanki.

Wkładamy po jednej, dwie grzanki na dno talerza, wlewamy gorącą zupę, kładziemy jeszcze jedną grzankę i posypujemy ją odrobiną parmezanu, posiekanej pietruszki i bazylii. Podajemy zupę od razu, bardzo gorącą.

Nie jest jak pomidorówka – bardzo kwaśna i esencjonalna. Nie jest też jak zupa fasolowa – bo jest dużo lżejsza i delikatniejsza. Warzywa nie są rozgotowane, przyprawy i parmezan świetnie wiążą całość. Przypieczone grzanki całość zagęszczają – miska zupy wystarczy za cały obiad. Z tej ilości składników wyszło 6-8 średnich porcji zupy.